Rysunek pochodzi z monografii pułku pióra Wasilija Aleksandrowicza Potto. W czasie powstania był młodym oficerem kawalerii, który dla sławy wojennej poszedł do Noworosyjskiego Pułku Dragonów, gdzie walczył m. in. z Zygmuntem Chmieleńskim.

Wszyscy, którzy oglądali „Szwadron”, a teraz zapewne „Powstańca 1863” wiedzą. Co prawda to, co wiedzą ma się średnio do realiów, ale nic to.

Poniżej rosyjski dragon, ba dragon niezwyczajny. To podoficer Niżegorodzkiego Pułku Dragonów. Jednostka ta praktycznie przez cały czas swojego istnienia (nie licząc okresu Wielkiej Wojny) walczył na Kaukazie, przez pewien czas będąc jedynym rosyjskim pułkiem dragońskim w tym terenie.

Żołnierze Korpusu Kaukaskiego (a później Armii Kakauskiej) podchodzili do regulaminów mundurowych, nawet w srogich mikołajewskich czasach ze swoistą dezynwolturą. Odstępowano od regulaminowych wzorów w sposób, który przybyszy z metropolii napełniał zgrozą, nosząc elementy strojów kaukaskich (tak przeszły do rosyjskich mundurów papacha czy baszłyk), nie korzystając z regulaminowego oporządzenia czy (w przypadku oficerów) – porzucając widoczne oznaki stopnia.

Pułki z Kaukazu testowały elementy umundurowania i oporządzenia, które później pojawiły się w innych jednostkach – jako pierwsze w 1848 r. zrezygnowały z fraczków i wąskich rajtuzów, na rzecz półkaftanów i bryczesów, wprowadziły nowoczesne oporządzenie z pasem nośnym i długą ładownicą – wszystko to, co potem wprowadzono w armii reformą z 1855 r.

Dragon z rysunku mundurowo nie różni się już od swoich kolegów z innych regimentów dragońskich armii carskiej. Ma półkaftan wzoru 1855 (dwurzędowy na sześć guzików w rzędzie), z oznakami stopnia oraz szewronami za służbę, a także szerokie szarawary, tym razem włożone w cholewy butów. Na głowie ma lekką furażerkę, przy czym od razu widać, że jako weteran, noszący czapkę w sytuacjach bojowych, a nie w koszarach obstalował sobie do niej osłaniający oczy daszek. Furażerka zastępuje tutaj noszone przez ten pułk papachy (pułki europejskiej części Imperium nosiły skórzane kaski, jako paradne nakrycie głowy).

Uzbrojenie, jako sam zestaw jest typowe – karabinek dragoński i szabla. Choć w tym wypadku widać pewną typowo kaukaską specyfikę – po pierwsze zamiast noszonej wówczas szabli dragońskiej obr. 1841 r., podoficer ma kaukaską szaszkę – wzór typowy dla tego pułku. Po drugie karabinek schował w skórzanym pokrowcu, rzecz również będąca lokalną specyfiką.

Przez plecy dragon przewiesił ładownicę (patrontasz) – długą skórzaną torbę na ładunki. Warto zwrócić uwagę, że całość broni i oporządzenia dragoni nosili przewieszone przez ramiona/plecy. Szablę na portupeji przez prawe ramię, karabinek i ładownicę przez lewe. Pasa głównego, jako takiego nie było – zastępował go ozdobny materiałowy tzw. „kuszak”, noszony do munduru paradnego (tutaj zdjęty).

W 1862 r. wprowadzono w armii carskiej czapki nowego wzoru (kepi), które miał zastąpić dotychczasowe nakrycia głowy. Nie jest do końca znane tempo w jakim pojawiały się one w pułkach (rosyjscy badacze twierdzą, że podczas Powstania Styczniowego występowały one śladowo), niemniej należałoby przyjąć, że służący liniowo dragon z jednego z pułków służących w Królestwie wyglądałby podobnie. Zmienić należałoby czapkę i szablę oraz zdjąć z karabinka pokrowiec. Pozostawiam to do uznania osób odtwarzających te formacje 😃

Rysunek pochodzi z monografii pułku pióra Wasilija Aleksandrowicza Potto. W czasie powstania był młodym oficerem kawalerii, który dla sławy wojennej poszedł do Noworosyjskiego Pułku Dragonów, gdzie walczył m. in. z Zygmuntem Chmieleńskim.

opis postaci opracował: Mgr. Michał Chlipała, prawnik, historyk. Rekonstruuje od wielu lat armię rosyjską. Pracownik UJ CM.

Rysunek pochodzi z monografii pułku pióra Wasilija Aleksandrowicza Potto. W czasie powstania był młodym oficerem kawalerii, który dla sławy wojennej poszedł do Noworosyjskiego Pułku Dragonów, gdzie walczył m. in. z Zygmuntem Chmieleńskim.